W tym roku obchodzimy 232. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Ten akt prawny był ukoronowaniem reform podjętych podczas obrad Sejmu Wielkiego w latach 1788-1792, których celem było uzdrowienie państwa znajdującego się od wielu lat w stanie rozkładu.
Złożona z jedenastu rozdziałów konstytucja, miała rozwiązać najważniejsze problemy ustrojowe Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Jej autorzy czerpali inspirację z myśli oświeceniowej oraz z uchwalonej wcześniej konstytucji amerykańskiej. Owocem tego było między innymi zastosowanie w tym ważnym dokumencie zasady trójpodziału władzy. Konstytucja likwidowała monarchię elekcyjną, wprowadzając w jej miejsce monarchię dziedziczną. Po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego, tron polski miał przypaść księciu elektorowi saskiemu – Fryderykowi Augustowi z dynastii Wettynów i jego potomstwu. Znacząco zmniejszyła też dystans prawny pomiędzy mieszczaństwem a szlachtą, której zostało odebrane wiele przywilejów. Zniesiono liberum veto, pozbawiono prawa głosu szlachtę gołotę. W pewnym stopniu, konstytucja poprawiła los chłopstwa, które zostało wzięte pod opiekę państwa. Miało to doprowadzić do ograniczenia nadużyć w kwestii pańszczyzny.
Powszechnie przyjmuje się iż, Konstytucja 3 maja była pierwszym tego typu aktem prawnym w Europie oraz drugim na świecie. Przed nią uchwalono jedynie konstytucję amerykańską, wyprzedziła natomiast o kilka miesięcy konstytucję francuską.
Choć ten fundamentalny akt prawny funkcjonował zaledwie kilkanaście miesięcy i nie uchronił Rzeczypospolitej przed upadkiem, to aż po dziś dzień pozostał w świadomości kolejnych pokoleń Polaków. W okresie zaborów oraz w czasach PRL-u obchodzenie dzisiejszego święta było zakazane. Tym bardziej dziś, w kolejną rocznicę tego jakże ważnego dla Polski wydarzenia, cieszmy się, iż możemy, w przeciwieństwie do wielu poprzednich pokoleń Polaków, swobodnie upamiętniać to wielkie dzieło naszych przodków.
Program uroczystości:
9.00 – msza św. w intencji Ojczyzny w kościele pw. Maryi Matki Kościoła
10.10 – uformowanie kolumny przemarszu
10.30 – rozpoczęcie uroczystości pod Pomnikiem Pamięci Losów Ojczyzny na Skwerze Solidarności:
– odegranie hymnu państwowego,
– program artystyczny
– przemówienie okolicznościowe – Przewodniczący Rady Miejskiej,
– złożenie kwiatów przez Burmistrza w imieniu mieszkańców Dzierżoniowa,
– odśpiewanie Roty i zakończenie uroczystości.
Jednocześnie zapraszamy na otwarcie wystawy
„Polskie Symbole Narodowe”, które odbędzie się 2 maja 2023 r. o godz. 11:00
w parku przy Muzeum Miejskim Dzierżoniowa, ul. Świdnicka 30.
