Rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego

Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu
2022-12-27 MMDZ

27 grudnia 2022 roku obchodzimy 104. rocznicę wybuchu powstania wielkopolskiego.

Było to najbardziej udane polskie powstanie, dzięki któremu niemal cały obszar Wielkopolski po latach zaborów wrócił do Polski.

Klęska Niemiec w I wojnie światowej obudziła w Wielkopolanach nadzieję na przyłączenie tej najstarszej dzielnicy Polski do odradzającego się kraju. Powstanie wybuchło w związku z sekwencją zdarzeń zapoczątkowaną przez przyjazd do Poznania 26 grudnia 1918 roku Ignacego Jana Paderewskiego. Wizyta wybitnego polskiego pianisty przekształciła się w wielką manifestację patriotyzmu, na którą dzień później w agresywny sposób odpowiedzieli Niemcy. Tego dnia rozpoczęły się walki w Poznaniu, które w błyskawicznym tempie rozprzestrzeniły się na inne miasta Wielkopolski. Polacy chwytali za broń spontanicznie. Mimo, że nie posiadali scentralizowanego dowództwa, odnosili znaczące sukcesy i bardzo szybko przejęli kontrolę nad szeregiem miast i miejscowości.

Pomimo, że oddziały niemieckie przeprowadziły liczne kontrofensywy mające na celu odbicie utraconych terenów, nie odniosły znaczących sukcesów. Za oficjalną datę zakończenia powstania uznaje się 16 lutego 1919 roku. Właśnie wtedy w Trewirze podpisano kolejny układ, który przedłużał czas zawieszenia broni pomiędzy państwami ententy a Rzeszą. Ujęty w traktacie rozejm obejmował również obszar Wielkopolski i zobowiązywał Niemców do zaprzestania walk na tym terenie. Jednak jeszcze przez kolejne miesiące urządzali oni prowokacje mające na celu przesunięcie frontu na ich korzyść.

Na mocy traktatu wersalskiego zdecydowana większość obszaru dawnej pruskiej Prowincji Poznańskiej znalazła się w granicach Rzeczpospolitej. Ostateczna linia graniczna okazała się w rezultacie korzystniejsza nawet od ukształtowanej dzięki sukcesom Polaków linii frontu.

Powstanie wielkopolskie było wielkim tryumfem nie tylko Wielkopolan, ale i całej odrodzonej Polski. Jako jedno z najważniejszych zwycięstw, zasługuje na szczególne miejsce w polskiej historii. Władze Polski poczyniły ku temu krok, ustanawiając w zeszłym roku, 27 grudnia Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Również my, Dzierżoniowianie, oddajemy hołd powstańcom.

Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu