W nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku na terenie całych Niemiec doszło do pogromu Żydów. Dziś upamiętniamy już 85. rocznicę tych tragicznych wydarzeń.
Pogrom, który miał miejsce tej nocy był skutkiem podsycenia przez goebbelsowską propagandę antysemickich nastrojów w Niemczech, po śmierci Ernsta von Ratha – urzędnika ambasady niemieckiej w Paryżu. 7 listopada 1938 roku został on pięciokrotnie postrzelony przez żydowskiego młodzieńca – Herszela Grynszpana , wskutek czego zmarł 2 dni później. W październiku 1938 roku, krewni zamachowca, jako polscy Żydzi nieposiadający niemieckiego obywatelstwa, zostali deportowani do Polski z Hanoweru, który zamieszkiwali od 1911 roku. Herszel Grynszpan, mieszkający w Paryżu, chciał w ten sposób dokonać zemsty, po tym jak dowiedział się o losie swojej rodziny. Pierwotnie jego celem miał być sam ambasador, ale finalnie został przyjęty przez niższego rangą sekretarza niemieckiej placówki w stolicy Francji, który stał się jego ofiarą. Ernst von Rath został wykreowany na politycznego męczennika przez propagandzistów NSDAP. Przedstawiano go jako pierwszą „ofiarę krwi” w walce ze „światowym żydostwem”.
Te wydarzenia doprowadziły od wybuchu zamieszek i ataków na ludność żydowską w całych Niemczech w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku. Służby i wojsko niemieckie biernie przyglądało się atakom na ludność żydowską, a często nawet przyłączało się do agresywnych prowodyrów. W efekcie zostało zamordowanych ponad 90 Żydów, spalono 171 synagog, plądrowane i niszczone były tysiące żydowskich sklepów i domostw oraz bezczeszczono większość kirkutów (cmentarzy żydowskich). W następstwie tych wydarzeń, w obozach koncentracyjnych osadzono kilkadziesiąt tysięcy osób narodowości żydowskiej.
Tragiczne wydarzenia nie ominęły również Dolnego Śląska, który wówczas znajdował się w granicach Niemiec. W porównaniu do niektórych pobliskich miast (np. Świdnicy, Wrocławia i Kłodzka, w których podpalono synagogi i demolowano prywatne mieszkania Żydów), Noc Kryształowa w Reichenbach przebiegła stosunkowo łagodnie. Na terenie dzisiejszego Dzierżoniowa doszło do zdemolowania sklepów żydowskich właścicieli, a w dzierżoniowskiej synagodze zostały wybite okna.
Dwie najpopularniejsze teorie dotyczące etymologii Nocy Kryształowej wywodzą jej nazwę od „krystalizacji” narodu niemieckiego, a więc oczyszczenia go z przedstawicieli innych grup etnicznych, a także od ułamków szyb i kryształów ze zdemolowanych żydowskich mieszkań, sklepów i synagog, które w tą tragiczną noc zasypały ulice niemieckich miast.
Na pamiątkę tych wydarzeń, corocznie – 9 listopada, obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem. W tą smutną rocznicę pamiętajmy o ofiarach niemieckich nazistów, które straciły życie i ucierpiały podczas Nocy Kryształowej. Niech dzisiejsze wspomnienie zmusi nas też do refleksji nad konsekwencjami postaw rasistowskich oraz funkcjonowania ustroju totalitarnego.
