233 lata Konstytucji 3 Maja

2024-04-28 MMDZ

Dziś mijają równo 233 lata od uchwalenia Konstytucji 3 maja. Wiekopomny akt prawny był ukoronowaniem reform podjętych podczas obrad Sejmu Wielkiego w latach 1788-1792, których celem było uzdrowienie państwa znajdującego się od wielu lat w stanie rozkładu.


Ten złożony z jedenastu rozdziałów dokument miał stanowić rozwiązanie najważniejszych problemów ustrojowych Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jego autorzy czerpali inspirację z myśli oświeceniowej oraz z uchwalonej wcześniej konstytucji amerykańskiej. Owocem tego było między innymi zastosowanie w tym ważnym dokumencie zasady trójpodziału władzy. Konstytucja likwidowała monarchię elekcyjną, zastępując ją monarchią dziedziczną. Po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego, tron polski miał przypaść księciu elektorowi saskiemu – Fryderykowi Augustowi z dynastii Wettynów i jego potomstwu. Konstytucja znacząco zmniejszyła też dystans prawny pomiędzy mieszczaństwem a szlachtą, której zostało odebrane wiele przywilejów. Zniesiono liberum veto i pozbawiono prawa głosu szlachtę gołotę. W pewnym stopniu konstytucja poprawiła też los chłopstwa, które zostało wzięte pod opiekę państwa. Miało to doprowadzić do ograniczenia nadużyć w kwestii pańszczyzny.

Powszechnie przyjmuje się, iż Konstytucja 3 maja była pierwszym tego typu aktem prawnym w Europie oraz drugim na świecie. Przed nią uchwalono jedynie konstytucję amerykańską, a nasza rodzima ustawa zasadnicza wyprzedziła o kilka miesięcy konstytucję francuską.

Choć ten fundamentalny akt prawny funkcjonował zaledwie kilkanaście miesięcy i nie uchronił Rzeczypospolitej przed upadkiem, to aż po dziś dzień pozostał w świadomości kolejnych pokoleń Polaków. W okresie zaborów oraz w czasach PRL-u obchodzenie dzisiejszego święta było zakazane. Tym bardziej dziś, w kolejną rocznicę tego jakże ważnego dla Polski wydarzenia, cieszmy się, że możemy, w przeciwieństwie do wielu poprzednich pokoleń Polaków, swobodnie upamiętniać to wielkie dzieło naszych przodków.

Zapraszamy do uczestnictwa w obchodach Święta Konstytucji 3 Maja

09:00 msza święta w kościele pw. Maryi Matki Kościoła
10:10 (bezpośrednio po mszy) uformowanie kolumny pochodu i przemarsz pod Pomnik Pamięci Losów Ojczyzny
10:30 rozpoczęcie uroczystości pod Pomnikiem Pamięci Losów Ojczyzny